احمد تمیمداری، استادِ زبان و ادبیات فارسی، میگوید «رومی» شناختهشده در سطح جهان از طریق ترجمه شخصی مانند کلمن بارکس، ربطی به مولوی که ما میشناسیم، ندارد. او تاکید میکند در آنچه هم مدونا به عنوان یک خواننده کمسواد خوانده، هیچ اثری از «مثنوی» و «غزلیات شمس»، دیده نمیشود.
هشتم مهر در گاهشمار ایران، روز بزرگداشت مولوی، سراینده «مثنوی معنوی» و «دیوان شمس تبریزی» و نگارنده «فیهمافیه»، «مجالس سبعه» و «مکتوبات» است. عارفی شاعر یا شاعری عارف که آنطور که احمد تمیمداری، ادیب، زبانشناس، فارسیپژوه و استادتمام گروه ادبیات فارسی دانشگاه علامهطباطبایی میگوید، عدهای مثنویاش را کتاب ضلالت و گمراهی میدانند و عدهای دیگر، قرآنِ دوم میخوانندش و اینطور از آن یاد میکنند: «مثنویِ معنویِ مولوی، هست قرآن در زبان پهلوی».
شناختی که در سطح جهان از جلالالدین محمد بلخی معروف به مولانا، مولوی و رومی وجود دارد نیز شامل همین دوگانگی میشود. آنگاه که از خواندهشدن اشعار این شاعر بلندآوازه توسط مدونا یا نقشبستن آنها روی دست آنجلینا جولی میگوییم، نباید از یاد ببریم به قول تمیمداری، مولانایی که ما پارسیزبانها میشناسیم، ربطی به رومیای که برخی در خارج از ایران میشناسند، ندارد؛ مشخصا اگر شناختشان از طریق ترجمه کلمن بارکس باشد.
آنچه در ادامه میخوانید حاصل گفتوگویی است با احمد تمیمداری پیرامون همین موضوع؛ دوریونزدیکی مولویای که بهعنوان مثال در شرح مفصل دکتر سیدجعفر شهیدی بر مثنوی معنوی شناختهایم از رومیای که بهعنوان مثال به مدد ترجمه کلمن بارکس در جهان شناخته شده است.